Dat vliegen niet duurzaam is, weten we. Zo rekent Milieu Centraal ons voor dat een vliegreis het milieu maar liefst 7 tot 11 keer zoveel belast als dezelfde reis per trein. Het verschil is het grootst op afstanden onder de 700 kilometer. Ook de auto maakt 2 tot 4 keer minder impact dan het vliegtuig. En dat terwijl het aantal vluchten maar blijft stijgen. In het tweede kwartaal van 2018 vlogen ruim 21,2 miljoen passagiers van en naar Nederland, zo blijkt uit cijfers van het CBS. Dat is een stijging van 4% ten opzichte van hetzelfde kwartaal in 2017.

CO2-uitstoot luchtvaart moet omlaag

Paul Peeters promoveerde vorig jaar op een studie naar de CO2-uitstoot van de reisindustrie en schetste een somber beeld. Rond 2080 zal de CO2-uitstoot van de luchtvaart al groter zijn dan die van de rest van de wereld. En daarmee ook groter dan de wereld überhaupt zou mógen uitstoten. Om ‘Parijs’ te halen moeten we onze CO2-uitstoot fors verminderen, terwijl de luchtvaart in het huidige tempo de uitstoot aan het einde van deze eeuw juist bijna zal vervijfvoudigen. Dat kan niet de bedoeling zijn, dacht ook de luchtvaartindustrie zelf.

Plan van de luchtvaartindustrie

Begin deze maand presenteerde de industrie daarom een plan om de Nederlandse luchtvaart de meest klimaatvriendelijke van de wereld te maken. De CO2-uitstoot zou in 2030 met 35% omlaag moeten. Om dit voor elkaar te krijgen worden vliegtuigen ingezet, die zuiniger vliegen en schonere biokerosine gebruiken. Verder wil de industrie de vliegroutes efficiënter maken, zodat er minder vliegmijlen gemaakt hoeven te worden. Deze maatregelen zouden in totaal 6 miljoen ton aan CO2 besparen: dat is een halvering van de totale CO2-uitstoot van vorig jaar.

Dat klinkt indrukwekkend, maar omdat de luchtvaart in dit scenario nog steeds blijft groeien, blijft het ook een vervuilende industrie. Zo zorgen deze maatregelen er weliswaar voor dat de uitstoot naar beneden gaat, maar zijn ze bijvoorbeeld niet genoeg om de klimaatdoelen van Parijs te halen.

Vliegtaks

Ondertussen zit ook Den Haag niet stil. Vorige week besloot het kabinet om niet langer te wachten op een Europese vliegtaks, maar aan de slag te gaan met een nationale variant. “De vliegtaks gaat er komen. Je kunt blijven dromen, maar we hebben daar nu eenmaal afspraken over gemaakt,” zei minister Cora van Nieuwenhuizen eerder deze maand al. Staatssecretaris Snel is begonnen met de voorbereidingen voor de wet, die in 2021 effectief moet zijn. In het regeerakkoord staat dat de vliegtaks 200 miljoen euro gaat opleveren.

Dat is een stap in de goede richting, vindt Natuur & Milieu, maar eigenlijk zou het tien keer zoveel moeten zijn als je kijkt naar de maatschappelijke impact van het vliegen. Het is dus nog niet genoeg. Ondertussen zijn de Nederlandse reizigers verdeeld over de vliegtaks: 45% is tegen, 40% is voor en 15% weet het nog niet zo goed. Dit blijkt uit onderzoek van Maurice de Hond onder 1400 mensen. Uit datzelfde onderzoek blijkt ook dat 55% van de mensen denkt dat duurzame brandstof het meest zal bijdragen aan de verduurzaming van de luchtvaart.

Steeds schonere vliegtuigen

Vliegtuigen worden inderdaad steeds schoner en er wordt volop geëxperimenteerd. Deze maand nog landde het eerste elektrische vliegtuig op de luchthaven van Rotterdam. Het Britse luchtvaartbedrijf Virgin Atlantic stak deze maand als eerste de oceaan over op biokerosine. En deze zomer kondigde minister Cora van Nieuwenhuizen de komst van een nationale projectgroep aan om vliegen op waterstof te onderzoeken. Daarbij wordt gekeken naar een businesscase waarbij een toestel met maximaal 20 personen een afstand van 1.000 kilometer aflegt.

Ook met vliegen op zonne-energie wordt volop geëxperimenteerd. Zo slaagde de Zephyr-drone van Airbus er deze zomer in om maar liefst 25 dagen, 23 uur en 57 minuten onafgebroken te vliegen. Een record, maar het gaat hier wel om een drone. Het eerste echte vliegtuig op zonne-energie is de Solar Impulse, dat vorig jaar in Parijs z’n eerste vlucht maakte. Het toestel kan één persoon vervoeren, vloog gemiddeld 40 kilometer per uur op een hoogte van 900 meter.

Kortom: er gebeurt volop, maar er is ook nog veel werk aan de winkel. Bovendien lijkt het feit dat vliegtuigen steeds schoner worden, niet op te wegen tegen het feit dat we met z’n allen steeds meer gaan vliegen. Tot nu toe stijgt de CO2-uitstoot alleen maar. Maar: schoner vliegen in combinatie met het invoeren van vliegtaks, waardoor de tickets duurder worden, kan daar wel eens verandering in aanbrengen.

Wat denk jij? Laat het ons weten.