Er komt nogal wat op je af als je oude gewoonten wilt veranderen, patronen wilt doorbreken en iets nieuws wilt aanvangen. Het duurt gemiddeld twee tot acht maanden voordat een nieuwe gewoonte ingesleten is en standaard wordt. Als kersverse vegan merk ik dat dagelijks. Als ik in de rij bij de kassa sta, reik ik bijvoorbeeld automatisch naar de kaasblokjes die daar staan om te proeven. Ik trek mijn hand net op tijd terug. Het is daarom tijd voor een aantal tips voor de beginnende vegan.

Gelukkig is het proces om nieuwe gewoonten aan te leren er niet één van ‘alles of niets’. Zo merkten wetenschappelijke onderzoekers op dat een enkele misstap geen invloed heeft op het gehele proces om nieuw gedrag aan te leren. Het is dus niet zo dat je bij elke vergissing weer terug naar af moet. Dat is bemoedigend om te weten.

Tips voor de beginnende vegan

Toch ga ik graag te rade bij de pro’s om de overstap van vegetariër naar veganist wat makkelijker te maken. Lisette Kreischer is al zestien jaar veganistisch. Ze schreef onder meer de boeken Ecofabulous (koken in alle seizoenen), The plant pharmacy (koken met de kracht van de natuur) en Plant Power (vind je natuurlijke gewicht met de plantaardige keuken). Als ervaren veganist zit ze boordevol tips voor een beginnende vegan zoals ik:

Lisette Kreischer

1. Begrijp waarom je dit doet

Verdiep je in de materie, lees je in, zoek de cijfers erbij en weet waar je het over hebt. Dit is handig als je op een feestje met argumenten moet komen, maar het is vooral ook goed voor jezelf om helder te hebben waarom je aan dit avontuur begint. Doe je het vooral voor het milieu? Voor je gezondheid? Of doe je het uit compassie met de dieren, omdat je niet wilt dat zij voor jou gedood worden en lijden?

Als je dit weet, houd je het langer vol en neem je vrienden en familie makkelijker mee op jouw reis. En dat is nodig, want wij zijn vanaf de jaren ’50 geconditioneerd in een zuivel- en vleesmaatschappij. Als veganist ga je dus tegen de stroom in. Je bent een rolmodel geworden, een strijder, iemand die aan de frontlinie staat. Dat vereist een beetje moet en tactiek, maar ook compassie. Jij hebt de keuze nu gemaakt, maar de anderen zijn nog niet zover. Bedenk dat je zelf nog niet zo heel lang geleden ook nog niet zo ver was.

2. Kies zelf het restaurant

Niet elk restaurant is ingericht op veganisten, dus probeer zelf het restaurant te kiezen als je uit eten gaat. Als dat niet gaat, bel het restaurant dan vooraf om te melden dat je komt en om te vragen of ze veganistische opties hebben. Op die manier zit je op de avond zelf een stuk rustiger en het restaurant is voorbereid. Zorg dat er iets moois op je bord komt, zodat je kan laten zien dat veganistisch eten meer is dan alleen worteltjes en tofu. Zorg voor jezelf, gun jezelf wat meer en krijg er plezier in.

3. Help je vrienden als je komt eten

Het kan wat ongemakkelijk voelen om als veganist op visite te gaan: je wilt niet degene zijn, die gedoe veroorzaakt. Daarom is het handig om je vrienden, zeker in het begin, te helpen als je komt eten. Geef tips over sites waar je makkelijke veganistische recepten vindt. Bied aan om eerder te komen, zodat je kan helpen koken. Of vraag of je zelf iets zal meenemen. Je zult zien dat je vrienden het ook leuk gaan vinden om voor een beginnende vegan te koken: ze leren, net als jij, een hele nieuwe keuken kennen.

4. Weet dat je niet zo makkelijk tekorten oploopt

Vegans zijn vaak heel bewust met hun voeding bezig. Als je gezond en gevarieerd eet en in relatief goede gezondheid verkeert, hoef je als vegan over het algemeen alleen maar B12 bij te slikken. Aan eiwitten hebben we in het Westen niet zo snel een tekort. Het is vooral de farmaceutische industrie, die ons wil doen geloven dat we als vegans veel moeten bij slikken. En het is de vleeslobby die ons bang maakt voor een tekort aan calcium of eiwitten.

Maar onthoud: vegans vullen geen ziekenhuizen, maar de manier waarop we de laatste zestig jaar hebben gegeten wel. Hart- en vaatziektes worden bijvoorbeeld vaak veroorzaakt door vet en dierlijk eten. Laat je dus niets aanpraten, maar informeer jezelf, bijvoorbeeld bij de Vereniging voor Veganisme.

5. Ga anders naar je eetpatroon kijken

We zijn gewend om zes verschillende dieren te eten en dat aan te vullen met groente. Vaak is dat courgette of broccoli, maar er ligt zoveel meer in de groenteschappen. Probeer dus te variëren en eet naast je groente ook granen, peulvruchten, paddenstoelen, noten en bonen. Ook voor vegans geldt trouwens: overdaad schaadt. Een handjevol noten is een goede eiwitvervanger, maar noten zijn iet voor iedereen even makkelijk verteerbaar. Varieer dus met je bron voor eiwitten, want er zijn er genoeg beschikbaar.

Probeer te bedenken wat je graag klaar maakt en eet: soep, salade, stamppot, pasta, risotto, curry… Vaak zijn deze recepten makkelijk te veganiseren. Gebruik in soep of in een curry bijvoorbeeld plantaardige room van soja of kokos. Gebruik havermelk voor je cappuccino. En een goede koolzaadolie (van bijv Brassica) smaakt net als botergoud.

Ontdek de plantaardige keuken, want de variatie is groot. Zo heb je voor één pak koemelk minstens vijf plantaardige alternatieven (rijstmelk, kokosmelk, havermelk, amandelmelk, sojamelk).

Foto via Vegan Amsterdam

6. Weet dat je hoe dan ook commentaar krijgt

Wat je ook doet, je krijgt altijd commentaar. Zelfs als je alleen maar zegt dat je veganist bent, maar verder niet met een verhaal komt. Dat commentaar komt vaak voort uit schuldgevoelens. Mensen hebben het gevoel dat ze hun eigen keuze om wel dierlijke producten te eten moeten verdedigen. De aanval lijkt voor hen vaak de beste methode. Zoals gezegd bij tip 1: toon compassie en heb je verhaal klaar, onderbouwd met goede argumenten. Boele Ytsma is er heel goed in om mensen mee te krijgen in zijn verhaal. Hij was vroeger predikant en is nu schrijver en veganist. Hij heeft een hele groep volgers gekregen, die niet alleen vegan denken, maar ook aarde.

Heb jij nog tips voor de beginnende vegan? Laat het ons dan vooral weten.